- КÆРТЫ УЫНАФФÆГÆНÆГ
-
Æгъдау дунейы сæр у. Мардæн æгъдау раттын зонды хос у адæмæн, удыбæстæ. Зианы æгъдау йæ алы фæзилæн, йæ алы æууæлæй дæр бæрæг у. Авдæн кæм и, уым чырынæн дæр æнæ уæвæн нæй. Кæрæдзийы æнцой балæууын, кæрæдзийæн ныфс уæвын, уыцы миниуæг фыдæй фыртмæ цæры нæ адæмимæ. Æмæ уый уæлдай тынгдæр рабæрæг вæййы зын рæстæджыты.Æнæмæлгæ дуне нæй. Арцыд зиан, уæд ыл фыццаджыдæр сæмбæлы бинонты, хæстæджыты, сыхæгты цæссыджы хай.Сыхбæсты, хъæубæсты фарны лæгтæ уайтагъд зæрдæрыст æмæ цæссыгдзаст зианджынты æгъдæутты уæз сæхимæ айсынц. Байгом кæнынц кулдуар, хæдзары дуар. Уый амоны: хæдзарыл æрцыд уæззау хабар – зиан.Ирон бинонтæ сæ зиан сæхæдæг никæд æвæрдтой. Мæрдджынтæ сæ кæрт, сæ зын хъуыддаг бакæнынц иу лæджы бар. Уый вæййы фендджын, арæхстджын, дзырддзæугæ, æфсармджын адæймаг. Уый æдде ма хъуамæ хорз зона æгъдæуттæ, зианджын хæдзары бинонты царды уавæр, сæ авналæнтæ æмæ сæ фадæттæ.Марды ныннайынц, йæ дзаумæттæ йын скæныны размæ ныххæлар кæнынц. Ныххæлар ын кæнынц йæ табæт (чырын). Хæларгонд цæуы, æхсæвбадæнты йæ фарсмæ æрæвæрынæн цы хойраг æрцæттæ кæнынц, уый дæр.Кæрты уынаффæгæнæг æмæ хионтæ снысан кæнынц ныгæнæн бон, ингæнкъахджыты, хæрнæгæн кусарт чи акæндзæн, нозт, хойраг, сугтæ, æгтæ чи сцæттæ кæндзæн, стъолтæ, бадæнтæ чи æрæвæрдзæн, лæг-æфсин æмæ уырдыгыстæг чи уыдзæн, Хъæргæнæг чи ацæудзæн, мæрддзыгойæн арфæгæнæг, зианæн сыхегтæй фæстаг фæндараст чи зæгъдзæн, хæрнæджы фынгыл хистæрæн чи баддзæн, саударæн æмбырд чи байгом кæндзæн. Алы чысыл фæзилæн дæр сбæлвырд кæнынц.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.